ISPASTER
BASERRI KM 0
Ezagutu Bizkaiko itsasertzeko udalerri hau herri-arkitektura protagonista nagusi gisa duen landa-paisaian inguratzen zaituen ibilbidearen bidez.
Bertatik igarota, tokiko baserriei “Euskadiko km 0 baserriak” izenarekin zergatik ezagutzen zaien jakin ahal izango duzu. Egitura sendoak eta aurkitzeko zailak diren ezaugarriak eta kontserbazio-maila dituzten eraikin zaharrak dira.
PR BI-145 ibilbideko 15,3 km-etan zehar, arreta prestatzea merezi duten ondare-elementuen segida erakusten dute. Bestalde, ibilbidean zehar, gure historia eta ohituren zatiak gehitzen direla ikusiko duzu.
Baserri km 0 ibilbideko baliabide turistikorik erakargarrienak ezagutzeko eta horietatik ibiltzeko, Ispaster udalerriko hirigunean hastea gomendatzen dizugu, Elexalden.
Enparantza Ispasterreko punturik garrantzitsuena da. Bertara herritarrak zihoazen merkataritza-akordioak ixteko, udaletxeko bileretan parte hartzeko, erritu katolikoetara azaltzeko edo, gaur egun egiten duten moduan, jai eta lehiaketez gozatzeko.
Kudeaketa administratiboak eta hornidura publikoak barne hartzeko udal-aretoen beharra areagotu zirelako eraiki zen. Urteak igaro ahala, hainbat aldaketa egin zaizkio, 1813an gertatu zen moduan, ospitale militarra izan zenean Napoleonen armadak Iberiar Penintsulako Gerran erre baitzuten. Hori udaletxeko ate baten gainean dagoen harrizko plaka batean azaltzen da.
Enparantzako harzolaren erabilgarritasuna ez da begi bistan nabarmentzen, baina idiek harriak arrastatzeko probetan erabiltzen zen. Nahiz eta gaur egun jarduera hori landa-kirola den, antzina aberearen indarra, golderako ezinbesteko tira-indarra eta gurdi errentagarriak ebaluatzeko egiten zen.
Udaletxearen aurrean Ereñoko marmolez eraikitako iturria dago. Inguruko etxe gehienak hornitzen zituen urez.
Tenplu hau XVI eta XVII. mendeen artean eraiki zen, eta partzialki suntsitu zuen tximista batek 1860an. Beraz, San Miguelekiko debozioa suaren eta, zehazki, tximisten aurkako babesarekin lotuta dago.
Antzina, Ispasterreko ikazkinek teknika bitxia garatu zuten landare-ikatza egiteko eta inguruko burdindegi eta sutegietara esportatzeko. Inguruko ontzioletan eta arma-lantegietan erabiltzen zuten iltzeak sortzeko.